美馔新语（音频）丨 妮尕热：拉面（新疆喀什地区疏附县维吾尔语）
（注：正文中，黑色为普通话，蓝色为维吾尔语）
新疆特色美食：拉面
شىنجاڭنىڭ ئېسىلتامىقى – لەغمەن大家好，我叫妮尕热，我出生在美丽的新疆，我是一个活泼开朗的维吾尔族女孩。新疆是一个有很多民族的大家庭，在这里我们欢声笑语的生活了超过百年，各民族之间互帮互助，同甘共苦，不分你我。民族大融合下的新疆美食真是种类繁多，如新疆最有名的抓饭、烤包子、烤肉、拉面等等。这些美食全部都充满了西域人民的热情和对美好生活的向往。今天我来给大家介绍一下新疆特色美食——拉面。
كۆپچىلىك ياخشىمۇسىلەر! مەن نىگارە، گۈزەل شىنجاڭ دىيارىدا توغۇلۇپ ئۆسكەن شوخ ئۇماق ئۇيغۇر قىزى. شىنجاڭ كۆپ مىللەت بىرلىكتە ياشايدىغان چوڭ بىر ئائىلە ، بىز بۇ ئانا تۇپراقتا خۇشال-خورام بىللە ياشىغىلى يۈز يىلدىن ئاشتى. ھەر مىللەت خەلقى سېنىڭ مېنىڭ دېيىشمەي، جاپا-مۇشەققەتتە بىللە بولۇپ، بىر بىرىمىزگە ياردەم بېرىشىپ ياشايمىز. مىللەتلەرنىڭ چوڭ قوشۇلىشى نەتىجىسىدە شىنجاڭدا ھەرخىل ئۆزگىچە ئېسىل تائاملار بارلىققا كەلگەن، مەسىلەن لەغمەن، پولو، سامسا، كاۋاپ دېگەندەك... بۇ ئېسىل تائاملارنىڭ ھەممىسىگە غەربىي دىيار خەلقىنىڭ مېھماندوستلىقى ۋە ھاياتقا بولغان قىزغىن مۇھەببىتى مۇجەسسەملەنگەن. بۈگۈن مەن كۆپچىلىككە شىنجاڭنىڭ ماركا تامىقى-- لەغمەننى تونۇشتۇرماقچى.
说到拉面，每一个维吾尔族人第一个想到的就是全家人聚在一起吃饭的场景。拉面是一个神圣的食物，不是因为它难做，也不是因为材料有多金贵，而是因为它有一种特殊的作用——把全家人都聚在一起。
لەغمەن تىلغا ئېلىنسىلابارلىق ئۇيغۇر خەلقىنىڭ كۆز ئالدىدا تۇنجى بولۇپ نامايەن بولىدىغىنى بىر ئائىلە كىشىلىرىنىڭ جەم بولۇپ تاماق يەۋاتقان ھالىتى بولسا كېرەك. لەغمەن بىر مۇقەددەس تائام، ئۇنداق بولىشى بۇ تائامنىڭ ئېتىلىشىنىڭ تەسلىكى ياكى خۇرۇچلىرىنىڭ كۆپ ۋە قىممەت بولىشىدىنلا ئەمەس، بەلكى يەنە ئۇنىڭدائالاھىدە خىسلەتنىڭ بارلىقىدىندۇر، ئۇ بولسىمۇ بىر ئائىلە كىشىلىرىنىڭ جەم بولىشىدۇر،.
拉面的这个作用，是爷爷告诉我的。爷爷已经不在了，但我常常想起爷爷慈爱的面容。我记得，爷爷他不喜欢吃拌面，因为拌面它是一截一截断开的，不像拉面那样一整条不断开。每次家里做拌面爷爷都非常生气。有一次家里来客人因为爷爷那天不在家，奶奶就做了拌面来招待客人，没想到爷爷刚好回来，直接把客人面前的拌面拿出去扔掉了！我那时候还小，就问爷爷为什么这么生气，就算那时候我很小但是爷爷的话到现在都刻骨铭心，一刻都没有忘记过，他说：“面都断开了，人怎么能聚在一起呢？一家人就要团聚在一起！”直到现在我才领悟到爷爷的话，他是不想和家人分开，他也不想一家人分开，他要全家人团团圆圆在一起。
لەغمەننىڭ بۇ خىسلىتىنى ماڭا بوۋام دەپ بەرگەن. بوۋام ئاللىبۇرۇن تۈگەپ كەتكەن، لېكىن ئۇنىڭ كۆيۈمچان چېھرى دائىم كۆزئالدىمدا. ھېلىھەم ئېسمدە، بوۋام سومەننى ياخشى كۆرمەيتتى، چۈنكى ئۇلەغمەندەك بىر پۈتۈن ئۇزۇن ھالەتتە ئەمەس، بەلكى لەغمەننىڭ پىلتىسى باش بارماق ئۇزۇنلىقىداتوغراپ كېسىۋېتىلىپ ئېتىلەتتى. ھەر قېتىم ئۆيدە سومەن قىلساقلا بوۋام ئاچچىقلايتتى. بىر كۈنى ئۆيگە مېھمان كەلدى، بوۋام ئۆيدە يوق ئىدى، شۇڭا بۇ پۇرسەتتىن پايدىللىنىپ مومام سومەن ئەتكەنىدى. بىراق ئويلىمىغان يەردىن بوۋام قايتىپ كېلىپ قالدى ۋە مېھماننىڭ ئالدىغا قويغان سومەننى ئېلىپ چىقىپ تاشلىۋەتتى. شۇ چاغدا كىچىكلىكىمدىن چۈشەنمەي، بوۋامدىن نېمىشقا بۇنچىلىك ئاچچىقلانغانلىقىنى سورىسام بوۋام: "خېمىرنى بۇنداق ئۇششاق قىلىۋەتسە ئادەم قانداق جەم بولالايدۇ؟! بىر ئائىلە كىشىلىرى بۇنداق ئۇششاق چېچىلىپ كەتمەي، جەم بولىشىمىز كېرەك" دېگەنىدى، بوۋامنىڭ بۇ گېپى يۈرىكىمگەمەھكەم ئورناپ كېتىپتىكەن، مەنىسىگە ئەمدى يەتكەندەك بولدۇم. ئۇ ئەسلىدە بىر ئائىلە كىشىلىرىنىڭ سومەندەك دانە دانە چېچىلىپ كەتمەي، لەغمەن چۆپىدەك بىر پۈتۈن ھالەتتەتۇرىشىنى، بىرلىككە كېلىشىنى ئارزۇ قىلغان ئىكەن..
话说回来，拉面的最高境界就是把面拉到跟毛线一样细，还能保证不会断开，我姑妈就能做到这个境界。所以每次家庭聚会，我姑妈都会露一手。
گەپنىڭ ئۆزىگە كەلسەك، لەغمەننىڭ ئەڭ ئوخشىغان ھالىتى چۆپنىڭ ھەم ئىنچىكە ھەم ئۈزۈلمەي پىشىشىدۇر، ھاممام دەل مۇشۇنداق ئېتەلەيدۇ. شۇڭا ھەرقېتىم تۇققانلار جەم بولغاندا ھاممام ھۆنىرىنى ئىشقا سالىدۇ.
今天我就给大家讲一下新疆拉面的做法，保证你吃过后想再来一碗。
بۈگۈن مەن كۆپچىلىككە شىنجاڭنىڭ ئېسىل تائامى لەغمەننىڭ ئېتىلىشىنى سۆزلەپ بەرمەكچى، كېسىپ ئېيتىمەنكى بىر تەخسە يەپ بولغاندىن كېيىن چوقۇم يەنە بىر تەخسە يەيمەن دەيسىز،.
让我们都一起看看拉面是怎么拉出来的吧！
ئ ەمىسە لەغمەننىڭ قانداق ئېتىلىدىغانلىقىنى بىرلىكتە كۆرۈپ باقايلى:
01
步骤一
取面粉（可以按人数来取），盐一平勺，放入面粉中搅匀。
بىرىنچى باسقۇچ: ئۇننى ئادەم سانىغا قارىتا ئۇسىمىز-دە، سۇغا مۇۋاپىق مىقدارداتۇز قويۇپ خېمىر يۇغۇرىمىز، سۇنى ئوتتۇرلۇق قويۇپ ئوتتۇرلۇق يۇغۇرىمىز؛.
02
步骤二
往面粉里加水（按面粉来调试水量）揉面。水要一点点加，边加边揉，揉好一坨放盆里。然后盘剂子。把盆里和好的面取出来，用刀子分成一条一条，放在掌心搓，要搓成中指粗甚至筷子头粗，然后把长长的面条盘在盆里，较粗的一头放在最中间，整条面条绕着盘起来。这叫盘剂子。这个过程很麻烦，但我家奶奶他们都不厌其烦，一周七天里有五天是吃拉面的，我真佩服我家的长辈们。
ئىككىنچى باسقۇچ:خېمىرنى پىلتىلەيمىز. يۇغۇرۇپ قويغان خېمىرنى قىڭراق ياكى پىچاق بىلەن شېكەر قوناق توملىقىدا 20-30سانتىمېتىر ئەتراپىدا كېسىمىز، ئاندىن ھەربىرىگە ئازراقتىن ماي سۈركەپ ئالقاندا ئېشىمىز، ئاندىن يەنە ئەمبەل ئۈستىگە قويۇپ ئالقان بىلەن سۈركەپ، نامسىز بارماق(ھەتتا ئۇنىڭدىنمۇ ئىنچىكە) توملىقىدا ئېشىمىز، ئاندىن پىلتىنىڭ يېپىشىپ قېلىشىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن لېگەنگە ماي سۈركىۋېلىپ، بىر تال بىر تالدىن لېگەنگە يۆگەيمىز.ھەر بىر قەۋەت پىلتىگىمۇ يەنە ماي سۈركەيمىز، مانا بۇ پىلتىلەش دېيىلىدۇ. بۇ باسقۇچ سەل ئاۋارىچىلىق، لېكىن موماملار ھېچقاچان زېرىكمەي-تېرىكمەي ھەپتىدە بەش كۈن لەغمەن ئېتىدۇ، مەن ئۇلارغا تولىمۇ قايىل..
03
步骤三
醒面。盆里盘好了剂子，抹点油，盖上盖子，醒半个小时左右。
ئۈچىنچى باسقۇچ: پىلتىنى تىندۇرىمىز. پىلتىنىڭ تارتىلغاندا ئۈزۈلمەي، سىلىق چىقىشى ئۈچۈن پىلتىلەپ بولغاندىن كېيىن ئۈستىنى شامال ئۆتمەيدىغان قىلىپ يېپىپ قويۇپ يېرىم سائ ت تىندۇرىمىز؛.
04
步骤四
炒配菜。拉面的配菜可以按照自己的喜好加就好了！除了羊肉外，土豆、白菜、芹菜、茄子、西红柿、辣椒、豇豆等等蔬菜随便加。
تۆتىنچى باسقۇچ: قورۇما تەييارلايمىز، كۆكتاتلارنى ئۆزىمىزنىڭ خاھىشى بويىچەتاللىساقلا بولىدۇ، لېكىن قوي گۆشى، پىياز، سامساق ۋە پەمىدۇرلار كەم بولسابولمايدۇ..
05
步骤五
拉面条子。最有技术含量的就是这一步了，不会拉的人一拉就断。在新疆，很多维吾尔族人家里，都会有一个能干的主妇，能把面拉得又细又匀又筋道。我家，我奶奶，我妈妈，我姑妈，都是拉面能手。看着他们灵活的双手下出来细长细长的面条，真是一种艺术享受啊。
بەشىنچى باسقۇچ: پىلتىنى تارتىپ قازانغا سالىمىز. بۇ ماھارەت تەلەپ قىلىدىغانباسقۇچ، تارتالمايدىغان ئادەم تارتسا ئۈزۈۋېتىپ قالىدۇ. شىنجاڭدا ھەرقانداق بىر ئۆيدە بىردىن لەغمەنگە ئۇستا ئايال بولىدۇ، لەغمەننى ھەم ئىنچىكە، ھەم تەكشى، ھەم تىرىك-تىرس تارتالايدۇ. بىزنىڭ ئۆيدە مومام، ئاپام ۋە ھامماملارنىڭ ھەممىسى لەغمەن ئۇستىلىرى. ئۇلارنىڭ قولىدىن چىققان ئىنچىكە، ئۇزۇن لەغمەننى يېيىشنىڭ ئۆزى بىر ھۇزۇر،كىشىگە بىر خىل سەنئەت تۇيغۇسى ئاتا قىلىدۇ..
06
步骤六
煮拉面。将拉细的面下到开水锅里，稍煮个3—5分钟，捞起，过凉水，盛到大碗里，浇上刚才做好的配菜，这样，色香味俱全的拉面做好了，是不是很有食欲呢？有兴趣的可以自己做一下哦。
ئالتىنچى باسقۇچ: لەغمەن پىلتىسىنى تارتىپ قايناۋاتقان سۇغا سېلىپ، 3-5 مىنۇتقىچە قاينىتىپ پىشۇرۇپ، چويلا بىلەنقازاندىن سۈزۈپ ئېلىپ، سوغوق سۇغا سېلىپ بىر چايقىۋېتىمىز، ئاندىن چوڭ تەخسىگە چۆپنى ئېلىپ ئۇنىڭ ئۈستىگە تەييارلىۋالغان قورۇمىنى سالىمىز. مانا شۇنداق قىلىپ ئادەمنىڭ نەپسىنى لال قىلىدىغان ئېسىل تەملىك بىر تەخسە لەغمەن ھازىر بولدى، چوقۇم بەك يېگۈڭىزكەپ كەتتىغۇ دەيمەن، قىزىقسىڭىز ئۆزىڭىز قول سېلىپ ئېتىپ بېقىڭ..
我希望我们新疆的美食能让大家喜欢！
بىزنىڭ شىنجاڭنىڭ ئېسىل تائاملىرىنى ياقتۇرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن، ھەم ياقتۇرۇپقالىدىغانلىقىڭلارغا ئىشىنىمەن!
汉语文案
尼尕热·阿里木 15岁
新疆喀什地区疏附县第二中学高一（5）班学生
维语文字和声频
肉孜古丽·阿伍提（尼尕热的母亲） 38岁
疏附县布拉克苏乡中学老师
维语点
新疆喀什地区疏附县
图片
源自网络，侵删
小编 | 小胡
审核 | 热萨莱提
责编 | 老甘
投稿邮箱：jnufyzx@163.com